คุยกับ คุณปลา – ลลิษณัลล์ ผู้ก่อตั้งแบรนด์ Shaka

ยุคสมัยใหม่ เสื้อผ้าไม่ใช่แค่สิ่งของสวมใส่ แต่มันหมายรวมถึงตัวตน และการใส่ใจถึงสิ่งแวดล้อมด้วย

ในหลายปีมานี้ หลายแบรนด์เสื้อผ้าไม่ว่าจะระดับ Global หรือ Local จึงต้องทำงานหนักขึ้น เพื่อตอบทั้งโจทย์ลูกค้าให้มีความมั่นใจและรักในตัวเองเมื่อหยิบจับมาสวมใส่ รวมถึงตอบโจทย์สังคมในเรื่องกระบวนการผลิตที่ใส่ใจปัญหาสิ่งแวดล้อม

แต่อาจจะไม่ใช่ปัญหาใหญ่ของ Shaka แบรนด์แฟชันไทยกลิ่นอายญี่ปุ่น ที่ก่อตั้งโดยคุณ ปลา – ลลิษณัลล์ ขะมาลา เพราะนอกจากจะทำด้วยใจรักแล้ว เธอเริ่มต้นทำแบรนด์ด้วยความคิดที่อยากจะสร้างความยั่งยืนกับเสื้อผ้าให้ Timeless ในทุกยุคทุกสมัย ยังไม่พอ เธอคิดไปไกลถึงความยั่งยืนในคุณภาพชีวิตของคนที่ทำงานรายล้อมรอบตัวเธอด้วย

อยากให้เล่าถึงจุดเริ่มต้นว่าอะไรทำให้คุณเข้ามาคลุกคลีในสายแฟชัน จนกระทั่งมาเป็นเจ้าของแบรนด์ที่ก่อตั้งมานานกว่า 20 ปี

แบล็กกราวด์คือในช่วงเรียน เรียนโรงเรียนหญิงล้วน อยู่ในกลุ่มที่ค่อนข้างจะเฮ้วๆ เราก็จะแต่งตัวเป็นสไตล์ในยุคนั้น โดยโดม่อนเป็นแบรนด์ฮิตในช่วงนั้น (เสื้อผ้ามีปลอกแขน ปลอกขา) แล้วเรากับเพื่อนก็จะไปนั่งกันตรงบันไดที่สยามเซ็นเตอร์ พอเข้ามหาวิทยาลัยเรียนเอกภาษาญี่ปุ่น ที่ธรรมศาสตร์ ช่วงเรียนได้ลองไปทำงานเป็นล่าม ซึ่งตอนนั้นเป็นงานถ่ายโฆษณาของคนญี่ปุ่น ได้สนิทกับ Artist ที่เป็นเจ้าของบริษัทโฆษณา เขาได้แนะนำเพื่อนของเขา (มาริโกะ วาตานาเบ้) ซึ่งอยากที่จะมาตั้งฐานการผลิตเสื้อผ้าที่ไทย เริ่มต้นจากโรงงานเล็กๆ เย็บเสื้อผ้าแบรนด์ YACCOMARICARD ซึ่งเป็นแบรนด์ของคุณมาริโกะเอง

เรามีโอกาสได้เข้าไปช่วยต่อ เราจะต้องแปล แล้วพูดคุยกับคนผลิต ดูตัวสินค้า ดูตัวเสื้อผ้า ดูแพทเทิร์น มันไม่ใช่แค่งานล่ามแล้ว เราก็สนใจกับความประณีตในสิ่งที่เขาขาย เลยอินแล้วก็สนุกกับงานไปเรื่อยๆ จนมาตั้งบริษัทผลิตด้วยกัน

หลังจากนั้นได้มีการขยายแบรนด์ออกมาเป็น Shaka ซึ่งจะมีความวัยรุ่นขึ้นจาก YACCOMARICARD ซึ่งเป็นแบรนด์ที่มีลุคเป็นผู้ใหญ่

เราทำโรงงานซัพพลายผลิตให้ YACCOMARICARD ที่มีคำสั่ง หรือมีการ R&D มาจากทางญี่ปุ่น แต่นอกเหนือจากนั้นเราก็พยายามพัฒนาผ้าไทย ใช้ผ้าไหมไทย ใช้ผ้าฝ้ายทอมือทางเชียงใหม่ด้วย ทำให้เราได้ร่วมหุ้นกันกับทางญี่ปุ่น เพื่อสร้างแบรนด์ แล้วก็มาเป็น Shaka เสื้อผ้าแบรนด์ไทยที่คุณปลาเป็นคนดูแลเองทั้งหมด

ตอนนี้ปัญหาสิ่งแวดล้อม ทำให้คำว่าความยั่งยืนสำคัญมากๆ และทำให้หลายๆ แบรนด์แฟชันต้องกลับมาสนใจตรงนี้ เพราะผู้บริโภคไม่ยอมรับแบรนด์ที่ไม่รับผิดชอบต่อเรื่องพวกนี้ ทาง Shaka มีความคิดเห็นอย่างไรบ้างกับประเด็นนี้

เรื่องความยั่งยืนต้องทำยาวนานพอสมควร และเราเข้มงวดในเรื่องคุณภาพของเสื้อผ้าอยู่แล้ว ถ้าเกิดว่าคนที่เป็นแฟน Shaka ก็จะรู้ว่าเสื้อผ้าเราค่อนข้าง Timeless ในเชิงการใส่ โอกาสในการใส่ไม่ใช่ครั้งเดียว ทุกวันนี้ยังมีลูกค้าที่ยังถามหาแบบเก่าๆ ดีไซน์เก่าๆ อยู่เลย ซึ่งสามสี่ปีมานี้ เราเริ่มปรับในมุมของดีไซน์ที่ไม่ได้อิงเรื่องของเทรนด์มากซักเท่าไหร่ แต่ยึดถึงความคุ้มค่าและโอกาสในการใช้งานมากกว่า

ในฐานะแบรนด์แฟชัน เราจะโดนโจมตีเยอะมากเรื่องสิ่งแวดล้อม แต่เราเป็นแบรนด์หนึ่งที่คำนึงถึงเรื่อง Sustainability ความยั่งยืนเป็นวิสัยทัศน์มาตลอด และไม่ใช่แค่เรื่องการผลิตเท่านั้น เรามองไปถึงเรื่องของ HR เรื่องของคนด้วย เราใส่ใจในคุณภาพชีวิตของพนักงาน ซึ่งเรามองว่าเขาเป็นหุ้นส่วนของเรานะจริงๆ แล้ว

เราสนใจในคำว่าความยั่งยืนของพนักงาน พอจะขยายความให้ฟังหน่อยได้ไหม

อย่างพนักงานในโรงงาน ก็มักจะเป็นพนักงานผู้หญิงในอุตสาหกรรมการผลิต ที่เป็นช่างตัดเย็บค่อนข้างเยอะ ในช่วงที่ตั้งมาปีแรกๆ ก็มีพนักงานหลายคนที่แต่งงาน ตั้งครรภ์ ลาคลอดแล้วก็กลับมา พอเวลามาทำงานจะต้องส่งลูกไปให้คุณย่าคุณยายเลี้ยง หรือว่าจ้างคนเลี้ยง แล้วก็เจอปัญหาคุณภาพชีวิตต่างๆ

ดังนั้นในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา บริษัทเราจึงสร้างเนอร์สเซอรีในโรงงาน เพื่อที่จะให้พนักงานฝากลูกๆ ไว้ในช่วงเช้าก่อนเข้างาน พอมีเวลาเบรก หรือกลางวันก็มาให้นมได้ ในส่วนนี้ Shaka ก็ทำมาด้วยความตั้งใจ นอกจากนั้นแล้วเรามีโรงอาหารกลางวันที่สะอาด และราคาถูกสำหรับพนักงาน การดูแลพนักงานที่ยั่งยืนของเราจะเป็นลักษณะอย่างนั้น

ซึ่งพอดูมาตรฐานคำว่า Sustainability ของยุโรปที่เขาทำมาตั้งแต่ก่อตั้งอุตสาหกรรม มันก็เป็นสิ่งที่เราทำอยู่ ซึ่งไม่ใช่แค่การเอากระดุมรีไซเคิล หรือการเอาวัสดุ Reuse ที่มาใช้เท่านั้น มันหมายถึงการส่งเสริมคุณภาพชีวิต พนักงาน และวิสัยทัศน์ต่างๆ ในการทำงานให้ยั่งยืนไปพร้อมๆ กันด้วย

คิดว่าเอกลักษณ์อะไรของ Shaka ที่ทำให้แบรนด์เป็นที่ชื่นชอบของคนไทย

เราเน้นเรื่องของดีไซน์ที่เป็นตัวเอง แบบดีไซน์เสื้อผ้าเราก็ค่อนข้างแตกต่างจากที่อื่น ตอนปลายปีที่แล้วเราได้ทำวิจัย Focus Group จากลูกค้า เราก็ได้รับข้อมูลมาการันตีให้มั่นใจว่าจริงๆ ลูกค้ามองแบรนด์เรา โดยที่เห็นตัวตนเราชัด ลูกค้าตอบว่า Shaka มีความเป็นเอกลักษณ์ค่อนข้างชัดเจน และเรามีสิ่งใหม่ๆ มีดีไซน์ใหม่ๆ นำเสนอเขาอยู่เรื่อยๆ แต่ไม่กระโตกกระตาก หรือหวือหวาจนเกินไป อีกทั้งราคาก็สมเหตุสมผล ทำให้เขาเลือกแบรนด์ Shaka เสมอมา

ปีนี้เป็นอีกปีที่ยากลำบากของทุกอุตสาหกรรม รวมถึงแบรนด์เสื้อผ้าด้วย ในฐานะเจ้าของกิจการ คุณมองการบริหารงานในปีนี้ ด้วยนิยามแบบไหน

ปีนี้ใช้คำว่า SMART เป็นมุมมองของคนทั้งองค์กรเกือบ 400 คน ใช้นิยามนี้ผ่านปัญหาไปด้วยกัน

S มาจาก SUCCESS / SUPPORT ความช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ที่ทำให้เกิดความสำเร็จ
M มาจาก MISSION / MINDSET มีเป้าหมายร่วมกัน เปิดใจยอมรับสิ่งใหม่เพื่อรับความเปลี่ยนแปลง
A มาจาก ACTION / ATTITUDE ลงมือทำ ไม่ว่าเจอปัญหาอะไร เราจะมี Attitude ที่ดี
R มาจาก REDUCE / REFRESH อะไรที่จะกลายเป็นขยะ เราจะลดการใช้
และทุกคนต้องทำงานด้วยความ Refresh ให้กำลังใจกัน แอคทีฟให้คนอื่นเห็น
T มาจาก TIME / TRUST ฉับไว ทันเวลา และความเชื่อใจ เชื่อมั่น

T ตัวสุดท้ายนี้สำคัญที่สุด เป็นสิ่งหนึ่งที่ทำให้เราก้าวเข้ามาถึง 20 ปี เรามั่นใจในตัวเอง มั่นใจในทีมงาน ในพาร์ทเนอร์ญี่ปุ่น และสิ่งที่เราส่งมอบให้กับลูกค้าของ Shaka ทั้งหมด มันคือความเชื่อใจ

ซึ่ง Smart ไม่ได้แปลว่าเราเรียนเก่งนะ เรารู้จักว่าเราจะทำอะไรในสิ่งที่เรามีภาระหน้าที่ ทำอย่างดีที่สุดตามหน้าที่ของเรา นั่นก็คือความฉลาด